การทำ 5ส คืออะไร สามารถนำใช้ประโยชน์อย่างไรได้บ้าง
หลายๆ ครั้งที่การทำงานหรือการเรียนนั้นหนักหนาจนเกินไป ความเครียดสะสม ความเหนื่อย ความล้า ทำให้เราละเลยบางอย่างไปโดยไม่รู้ตัว ซึ่งหลายๆ ครั้งเช่นกัน ที่มันส่งผลเสียในระยะยาวมากกว่าที่เราคิด สิ่งสำคัญที่การใช้ชีวิตประจำวันที่เหนื่อยล้าทำให้เราลืมมันไปจนกลายเป็นว่ามันไม่สำคัญอีกต่อไป ความสะอาด
ความสะอาดเป็นสิ่งที่ช่วยให้เรื่องต่างๆ ในชีวิตของเรานั้นมีประสิทธิภาพมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการทำงาน การเรียน การใช้ชีวิตประจำวัน เรียกได้ว่า การรักษาความสะอาดนั้น แทบจะไม่มีข้อเสียเลย มันคือสิ่งที่เราควรทำและควรตระหนักอยู่เสมอ แต่อย่างที่บอกไปในตอนต้น ความเหนื่อยทำให้เรามองข้ามเรื่องพวกนี้ไปอย่างเลี่ยงไม่ได้
5ส คือ แนวคิดที่จะช่วยจัดระบบ จัดระเบียบ ชีวิตของคุณให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น โดยใช้เรื่องของความสะอาดเป็นแกนหลัก ซึ่งจะนำไปสู่ ส อื่นๆ อีก 4ส จะมีอะไรบ้าง ไปดูพร้อมกัน
5ส คืออะไร ?
5ส เป็นหลักการและแนวคิด ที่ใช้อธิบายวิธีการในการเสริมสร้างประสิทธิภาพในการทำงาน การเรียน การใช้ชีวิตประจำวัน โดยยึดเรื่องของความสะอาดเป็นหลัก เนื่องจากหลักการและแนวคิดนี้ถูกคิดค้นที่ประเทศสหรัฐอเมริกาในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งเป็นช่วงที่ญี่ปุ่นแพ้สงคราม อเมริกาที่ต้องส่งคนไปควบคุมโรงงานต่างๆ ในญี่ปุ่น จึงค่อยๆ เผยแพร่แนวคิดนี้ไปยังคนญี่ปุ่น ในตอนแรกมีชื่อว่า กิจกรรมทำความสะอาดบ้าน เมื่อคนญี่ปุ่นนำแนวคิด กิจกรรมทำความสะอาดบ้าน ไปปรับใช้กับนิสัยส่วนตัวของตนเอง จึงเกิดเป็น 5ส
หากจะบอกว่า 5ส มีความเป็นปรัชญาก็ไม่ถือว่าโอเวอร์เกินไปนัก เพราะคนญี่ปุ่นนำ 5ส มาใช้เพื่อเปลี่ยนแนวคิด และทำให้การใช้ชีวิตนั้นเป็นไปตามที่ตนเองได้วางแผนไว้
หลักการทำงานและวิธีการใช้งาน 5ส
5ส นั้นมีส่วนประกอบอยู่ 5 อย่าง ได้แก่
สะสาง (Sort)
จัดระเบียบความสำคัญ นำสิ่งของหรือเครื่องมือที่ไม่จำเป็นออกจากบริเวณโต๊ะทำงาน พื้นที่ทำงาน และนำสิ่งที่ของที่จำเป็นมาอยู่ใกล้มือ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและความรวดเร็วในการทำงาน รวมไปถึงเรื่องอื่นๆ ที่ไม่ใช่สิ่งของด้วย เช่น ผู้คน กิจวัตร
สะอาด (Shine)
รักษาความสะอาดบริเวณพื้นที่ทำงานให้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ จากงานวิจัยพบว่าความสะอาดในที่ทำงาน นำไปสู่สุขภาพจิตที่ดีของผู้ปฏิบัติงาน และส่งผลให้งานที่ทำนั้นรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
สะดวก (Set in order)
เพิ่มความสะดวกในการทำงานให้ได้มากที่สุด ไม่ว่าจะเป็นการนำของจำเป็นมาไว้ใกล้มือ การจัดระเบียบหน้าจอคอมให้หาไฟล์งานง่าย หรือการจัดที่นั่งให้มีความสบาย ไม่ปวดเมื่อยตามตัว
สุขลักษณะ (Standardize)
ทั้งสามข้อที่กล่าวมานั้นจะนำไปสู่การสร้างนิสัยและสแตนดาร์ดจนเป็นความเคยชิน สิ่งนั้นเราเรียกว่า สุขลักษณะ ซึ่งทำให้การปฏิบัติตาม 5ส นั้นมีประสิทธิภาพและสามารถวัดผลได้ ดังนั้นต้องปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ เพื่อสร้างสุขลักษณะที่ดีในการทำงาน
สร้างนิสัย (Sustain)
เมื่อได้สุขลักษณะที่ควรจะเป็นและมีประโยชน์แล้ว สิ่งต่อไปคือการทำจนติดเป็นนิสัย ไม่ใช่แค่การทำบ่อยๆ แต่คือการทำจนเคยชินและปฏิเสธที่จะไม่ทำ
ทั้ง 5ส สิ่งสำคัญไม่ใช่แค่การทำให้เสร็จหรือทำตามไปงั้นๆ เพราะคุณจะต้องเข้าใจและยอมรับมันด้วย มั่นใจได้เลยว่าสิ่งที่เกิดขึ้นจะเป็นผลดีมากกว่าผลเสียอย่างแน่นอน
นอกจากนี้เรื่องของ 5ส นั้น เมื่อคุณทำจนติดเป็นนิสัย และทำเป็นประจำแล้ว สิ่งที่คุณจะได้ไม่ใช่แค่ประสิทธิภาพการทำงานเท่านั้น แต่สุขภาพจิตในการใช้ชีวิตประจำวันก็จะดีขึ้นตามไปด้วย ไม่ใช่แค่ต่อตัวคุณเอง แต่ต่อคนรอบข้าง เพื่อนร่วมงาน และคนในครอบครัว